Cá heo nước ngọt thường xuất hiện vào mùa nước nổi (tháng 7 đến tháng 10 âm lịch), nơi có dòng chảy rất nhiều. Cá heo mình dẹt, con lớn nhất bằng 3 ngón tay người lớn, dài khoảng 1 gang tay, lông mịn, màu xanh nhạt và không có vảy. Đuôi, vây và màu đỏ cam của cá heo rất đẹp. Vào mùa cao điểm, người dân thường sử dụng các phương pháp: đóng cọc tre, lợp mái, giăng lưới để đánh cá. Thịt cá heo nhiều dầu, thơm ngon (đặc biệt là da) được các bà nội trợ rất ưa chuộng nên có giá trị kinh tế cao.
Do khai thác bừa bãi, nguồn lợi thủy sản trong tự nhiên ít hơn, cung không đủ cầu. Vừa qua, Trường Đại học Cần T đã phối hợp với Trung tâm Giống Thủy sản An Giang sinh sản nhân tạo thành công cá heo nước ngọt và bán cho ngư dân nuôi bè. Cá heo là sự lựa chọn đặc biệt cho nhiều món ngon, như: cá heo kho sả ớt, cá heo rang muối ớt, cá heo kho tộ, cá heo nấu (hầm) lá me non, v.v. Nhưng ấn tượng nhất là món: cá heo kho tộ-đầu tiên phải chọn cá tươi, cắt bỏ đầu, đuôi, vây và làm sạch ruột. Cho cá vào bát có pha chút dấm chua (hoặc nước cốt chanh tươi) rồi dùng tay lau nhẹ cá để loại bỏ chất nhờn và tanh. Rửa lại với nước lạnh nhiều lần để ráo nước.
Đổ cá ra tô, nêm nếm gia vị (nước dừa, đường, mắm, tiêu, ớt sừng …) cho vừa miệng. Cá có mùi thơm và màu sắc hấp dẫn. Cuối cùng, đun trên lửa nhỏ cho đến khi nước chảy vào cá sền sệt, khiến cá chín mềm.
Muốn món canh cá có độ sánh đặc hơn (nước cá sền sệt, chỉ dùng đũa đảo đều) thì cho một thìa cơm vào, cho mỡ (hoặc dầu ăn) vào sau cùng, rắc một chút tiêu, cho ra đĩa .
Sẵn sàng sau bữa ăn. Sẵn sàng. Cơm nóng được xới ra chén. Vừa ăn cá heo vừa nhai từ từ để cảm nhận vị béo của da, vị ngọt của cá thấm dần và lan tỏa mọi giác quan … Thêm cơm mới thơm dẻo. Tuyệt quá.
Bài viết và hình ảnh của Hữu Tường
Mời độc giả chia sẻ những món ăn ngon, lạ trên mọi miền qua địa chỉ faitong@vnexpress.net. Các bài báo có nhuận bút.